Nguyên nhân và cách phòng ngừa tiêu chảy ở trẻ sơ sinh

Kiến thức y khoa

Tiêu chảy ở trẻ sơ sinh là một vấn đề sức khỏe phổ biến mà nhiều bậc phụ huynh phải đối mặt. Đây là một tình trạng mà trẻ em dưới 6 tháng tuổi thường gặp phải và có thể gây ra nhiều lo ngại. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu về tiêu chảy ở trẻ sơ sinh, bao gồm nguyên nhân, triệu chứng và cách phòng ngừa.

Bệnh tiêu chảy ở trẻ em

Bệnh tiêu chảy ở trẻ em

Tiêu chảy ở trẻ sơ sinh là gì?

Tiêu chảy là bệnh thường gặp ở trẻ nhỏ, được thể hiện thông qua việc trẻ thường phải đi ngoài phân lỏng ít nhất 3 lần hoặc nhiều hơn trong một ngày.

Dưới đây là các loại tiêu chảy phổ biến ở trẻ sơ sinh:

  • Tiêu chảy do kích thích bài tiết: Đây là tình trạng tiêu chảy xảy ra khi có sự kích thích bài tiết dị thường trong ruột.
  • Tiêu chảy thẩm thấu: Đây là khi ruột tiếp nhận quá nhiều nước hoặc khả năng tiêu hóa bị suy giảm.
  • Tiêu chảy rỉ mủ: Đây là loại tiêu chảy khi trong phân có sự xuất hiện của máu và mủ.
  • Kiết lỵ: Đây là tình trạng tiêu chảy đặc biệt nghiêm trọng có máu xuất hiện trong phân. Sự xuất hiện của máu là dấu hiệu cho thấy có xâm lấn vào mô ruột.

Nguyên nhân gây tiêu chảy ở trẻ sơ sinh

Nhiễm trùng đường ruột bởi vi khuẩn, virus

Các loại vi khuẩn, virus và đôi khi ký sinh trùng là nguyên nhân chủ yếu gây ra các tình trạng tiêu chảy ở trẻ sơ sinh. Ví dụ, rotavirus thường gây ra bệnh tiêu chảy cấp, trong khi vi khuẩn salmonella và ký sinh trùng giardia cũng có thể gây ra các triệu chứng tương tự như tiêu chảy, nôn mửa, đau dạ dày và sốt.

Nhiễm khuẩn gây tiêu chảy ở trẻ sơ sinh

Nhiễm khuẩn gây tiêu chảy ở trẻ sơ sinh

Trẻ không thể dung nạp lactose

Lactose là một loại đường có trong sữa (bao gồm cả sữa mẹ và sữa công thức). Khi cơ thể trẻ sơ sinh không sản xuất đủ enzyme lactase để tiêu hóa lactose, lactose có thể tích tụ trong ruột và gây ra các vấn đề đường ruột, bao gồm tiêu chảy.

Trẻ không dung nạp được lactose

Trẻ không dung nạp được lactose

Rối loạn tiêu hóa

Hệ tiêu hóa của trẻ sơ sinh còn yếu và nhạy cảm. Trẻ sơ sinh có thể phản ứng mạnh với các tác nhân gây kích ứng từ sữa, đặc biệt là khi họ sử dụng sữa công thức thay vì bú mẹ. Ngoài ra, khi bé trên 6 tháng và bắt đầu ăn dặm, hệ tiêu hóa của họ phải thích nghi với các thực phẩm mới, có thể gây ra rối loạn tiêu hóa và tiêu chảy.

Tình trạng rối loạn tiêu hóa gây tiêu chảy ở trẻ

Tình trạng rối loạn tiêu hóa gây tiêu chảy ở trẻ

Dấu hiệu trẻ sơ sinh bị tiêu chảy

Cách nhận biết trẻ sơ sinh bị tiêu chảy bao gồm mệt mỏi, bỏ bú sữa mẹ, tiêu phân lỏng có thể màu vàng hoặc xanh, và có thể chứa máu. Mất nước là tình trạng đáng lo ngại nhất khi trẻ mắc tiêu chảy ở độ tuổi sơ sinh, và dấu hiệu cảnh báo biểu hiện ở các mức độ khác nhau như sau:

Mất nước mức độ nhẹ

  • Miệng và mắt khô
  • Khóc không chảy nước mắt hoặc không có nước mắt.
  • Tần suất đi tiểu ít hơn so với bình thường.
  • Trẻ thường trở nên mệt mỏi và hay quấy khóc.

Mất nước mức độ vừa

  • Da trở nên khô.
  • Xuất hiện tình trạng trũng mắt.
  • Bé trở nên lờ đờ.

Mất nước mức độ nặng

  • Thóp trẻ bị trũng và da không còn độ đàn hồi.
  • Trẻ không đi tiểu trong 6 giờ.
  • Trẻ trông rất lờ đờ, có khi hôn mê, bất tỉnh.
  • Mạch đập nhanh, tụt huyết áp.

Một số cách nhận biết trẻ sơ sinh bị tiêu chảy

Một số cách nhận biết trẻ sơ sinh bị tiêu chảy

Những biến chứng của tiêu chảy sơ sinh khi không điều trị đúng cách

Bệnh tiêu chảy mức độ nhẹ có thể điều trị và theo dõi tại nhà. Tuy nhiên, không ít các bậc phụ huynh chưa hiểu rõ về bệnh nên đã có những phương pháp điều trị sai khiến tình trạng bệnh của trẻ trở nên nặng hơn, đặc biệt là bị tiêu chảy cấp ở trẻ sơ sinh.

Biến chứng nguy hiểm nhất của tiêu chảy chính là tình trạng mất nước. Nếu không bù nước kịp thời, trẻ sẽ trở nên suy kiệt gây trụy mạch, suy thận cấp và tử vong. Tiêu chảy cũng chính là nguyên nhân hàng đầu gây nên bệnh suy dinh dưỡng ở trẻ.

Đáng lưu ý, suy dinh dưỡng và tiêu chảy là một vòng xoắn bệnh lý, có thể gây tác động trực tiếp lên hệ tiêu hóa của trẻ, gây nên tình trạng biếng ăn ở trẻ, làm giảm khả năng hấp thụ chất dinh dưỡng và ảnh hưởng đến sự phát triển thể chất và trí tuệ của trẻ.

Phòng ngừa tiêu chảy ở trẻ sơ sinh

Dưới đây là một số cách bạn có thể thực hiện để phòng ngừa tiêu chảy ở trẻ sơ sinh:

  • Sử dụng sữa mẹ: Sữa mẹ chứa các kháng thể và chất dinh dưỡng cần thiết giúp bảo vệ trẻ khỏi nhiều bệnh tật, bao gồm tiêu chảy.
  • Thực hiện vệ sinh tốt: Rửa tay thường xuyên trước khi chạm vào trẻ và sau khi thay tã cho họ để ngăn vi khuẩn lây lan.
  • Sử dụng nước sạch: Đảm bảo rằng nước uống và thức ăn của trẻ được đảm bảo an toàn và sạch sẽ.
  • Tiêm vắc xin: Tiêm vắc xin chống tiêu chảy nếu có sẵn tại khu vực bạn sống.
  • Theo dõi cân nặng: Theo dõi sát sao cân nặng của trẻ để phát hiện và điều trị tiêu chảy kịp thời.

Tiêm vắc xin phòng ngừa tiêu chảy cho trẻ đúng định kỳ

Tiêm vắc xin phòng ngừa tiêu chảy cho trẻ đúng định kỳ

Lời kết

Tiêu chảy ở trẻ sơ sinh là một vấn đề nghiêm trọng đối với sức khỏe của trẻ. Hiểu rõ về nguyên nhân, triệu chứng, và biến chứng của tiêu chảy sơ sinh có thể giúp bậc cha mẹ và nhà y tế phát hiện và điều trị kịp thời. Bằng cách thực hiện các biện pháp phòng ngừa, chúng ta có thể giúp bảo vệ sức khỏe của trẻ sơ sinh khỏi tình trạng này.