Lò hơi (hay nồi hơi) là thiết bị áp lực cao, tiềm ẩn rủi ro cháy nổ và tai nạn nghiêm trọng nếu không tuân thủ nghiêm ngặt các tiêu chuẩn an toàn và quy định phòng cháy chữa cháy cho lò hơi. Việc đảm bảo an toàn không chỉ là yêu cầu pháp lý mà còn là yếu tố sống còn đối với mọi doanh nghiệp.
Bài viết này sẽ làm rõ các tiêu chuẩn bắt buộc về an toàn và đối với việc lắp đặt, vận hành và bảo trì lò hơi công nghiệp.
Contents
1. Tiêu Chuẩn Thiết Kế và Lắp Đặt An Toàn Cho Lò Hơi
An toàn phải được bắt đầu ngay từ khâu thiết kế và lắp đặt. Việt Nam áp dụng các tiêu chuẩn quốc gia (TCVN) và quy chuẩn kỹ thuật quốc gia (QCVN) liên quan đến thiết bị áp lực.
1.1. Các Thiết Bị An Toàn Bắt Buộc
Mỗi lò hơi phải được trang bị đầy đủ các thiết bị an toàn cơ bản và hoạt động tốt:
- Van An Toàn (Safety Valve): Phải có ít nhất van an toàn trên trống hơi. Van phải được cài đặt mở ở áp suất quy định và thường xuyên được kiểm tra, kiểm định.
- Áp Kế (Pressure Gauge): Phải có đồng hồ đo áp suất đã được hiệu chuẩn và có thang đo lớn hơn lần áp suất làm việc tối đa.
- Ống Thủy / Thiết bị đo mức nước: Phải có ít nhất cơ cấu chỉ thị mức nước độc lập (thường là ống thủy và cảm biến mức nước) để cảnh báo kịp thời khi nước quá thấp hoặc quá cao.
- Thiết bị Tự động Bảo vệ: Bao gồm rơ-le áp suất, rơ-le nhiệt độ, và rơ-le mức nước thấp/cực thấp có khả năng tự động ngắt nhiên liệu khi xảy ra sự cố.
1.2. Yêu Cầu Về Vị Trí Lắp Đặt
- Khoảng Cách An Toàn: Lò hơi phải được lắp đặt ở vị trí cách xa các vật liệu dễ cháy, các khu vực đông người và các công trình quan trọng theo quy định .
- Lối Thoát Hiểm: Khu vực đặt lò hơi phải có ít nhất lối thoát hiểm thông thoáng, không bị vật cản và đảm bảo người vận hành có thể di chuyển nhanh chóng khi xảy ra sự cố.
2. Tiêu Chuẩn An Toàn Vận Hành Bắt Buộc
Quy trình vận hành là yếu tố quyết định sự an toàn hàng ngày của nồi hơi.
2.1. Đào Tạo và Chứng Chỉ Vận Hành
- Người Vận Hành: Phải là người đã được đào tạo chuyên môn về thiết bị áp lực và vận hành lò hơi, có chứng chỉ an toàn lao động do cơ quan có thẩm quyền cấp.
- Nội Quy và Nhật Ký: Phải có nội quy vận hành an toàn lò hơi treo tại phòng lò, và phải thực hiện ghi chép đầy đủ các thông số vào nhật ký vận hành theo từng ca.
2.2. Kiểm Tra và Bảo Trì Định Kỳ
- Kiểm định Kỹ thuật An toàn: Lò hơi phải được kiểm định kỹ thuật an toàn lần đầu, định kỳ (thường là năm một lần) và bất thường bởi tổ chức được Nhà nước chỉ định.
- Bảo trì: Thực hiện bảo trì, bảo dưỡng định kỳ các bộ phận quan trọng như van an toàn, bơm cấp nước, hệ thống cấp nhiên liệu, và vệ sinh cáu cặn.
3. Quy Định Phòng Cháy Chữa Cháy Cho Lò Hơi
Rủi ro cháy nổ chủ yếu đến từ hệ thống nhiên liệu (dầu, gas, than, biomass) và khu vực buồng đốt.
3.1. Trang Bị Thiết Bị Phòng Cháy Chữa Cháy Cho Lò Hơi
- Bình Chữa Cháy: Phải có đủ số lượng bình chữa cháy xách tay ( và ) được bố trí tại vị trí dễ thấy, dễ lấy.
- Hệ thống Báo cháy: Lắp đặt hệ thống báo cháy tự động tại khu vực kho nhiên liệu và phòng lò.
- Hệ thống Chữa Cháy: Tùy theo quy mô, có thể cần lắp đặt hệ thống họng nước chữa cháy vách tường hoặc hệ thống chữa cháy tự động (như sprinkler) đặc biệt là tại khu vực lưu trữ dầu hoặc kho than/biomass.
3.2. Quản Lý Nhiên Liệu và Chất Thải
- Lưu Trữ Nhiên liệu: Kho nhiên liệu (than, củi, sinh khối) phải được tách biệt với phòng lò và tuân thủ các quy định về lưu trữ vật liệu dễ cháy. Kho dầu phải có tường bao, bể hứng sự cố.
- Xử lý Tro Xỉ: Tro xỉ (đối với lò than, biomass) phải được thu gom, làm nguội và vận chuyển ra khỏi khu vực lò hơi thường xuyên để tránh tự cháy hoặc làm nguồn gây cháy.
Tuân thủ tiêu chuẩn an toàn và phòng cháy chữa cháy cho lò hơi không chỉ là bảo vệ tài sản mà còn là văn hóa kinh doanh có trách nhiệm. Doanh nghiệp cần xây dựng quy trình quản lý nghiêm ngặt, từ khâu thiết kế, lắp đặt, vận hành đến bảo trì, và thường xuyên tổ chức huấn luyện cho đội ngũ kỹ thuật. Việc đầu tư vào công nghệ lò hơi tiên tiến và tuân thủ các quy định sẽ giúp kiểm soát rủi ro ở mức thấp nhất.
Việc đầu tư vào công nghệ lò hơi hiện đại cũng là cách hiệu quả để giảm thiểu rủi ro vận hành. Ví dụ, các công nghệ như Nồi hơi ghi xích hay Nồi hơi tầng sôi tại GreenBoiler thường tích hợp các hệ thống tự động hóa và an toàn cao hơn.
Để được tư vấn chuyên sâu về các giải pháp lò hơi hiện đại và các quy định an toàn, vui lòng truy cập https://greenboiler.vn/.
