Vô sinh nam là một vấn đề ngày càng phổ biến, gây ra sự tự ti cho nhiều nam giới và ảnh hưởng tiêu cực đến hạnh phúc gia đình. Trong số các nguyên nhân dẫn đến hiếm muộn ở các cặp vợ chồng, có tới 30% trường hợp là do người đàn ông. Việc tìm hiểu chủ động về các nguyên nhân vô sinh ở nam giới sẽ giúp các quý ông sớm phòng ngừa và có biện pháp can thiệp kịp thời.
Contents
Tổng quan về vô sinh nam và chức năng sinh sản của nam giới
Để thụ tinh thành công, tinh trùng cần đáp ứng một số điều kiện quan trọng sau:
Tinh dịch phải chứa đủ số lượng tinh trùng: Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), một mẫu tinh dịch bình thường nên chứa ít nhất 15 triệu tinh trùng/ml.
Độ di động: Tinh trùng cần có khả năng di chuyển tốt để bơi qua cổ tử cung và vào gặp trứng. Ít nhất 40% tinh trùng trong mẫu tinh dịch phải di động, và trong đó, ít nhất 32% phải di chuyển về phía trước theo đường thẳng.
Tinh trùng khỏe mạnh: Tinh trùng phải có hình dạng bình thường, với đầu hình bầu dục và đuôi dài. Tinh trùng cần có DNA nguyên vẹn, không bị tổn thương để đảm bảo sự phát triển bình thường của phôi sau khi thụ tinh.
Các nguyên nhân vô sinh ở nam giới thường gặp
Hiện nay, vô sinh ở nam giới chiếm khoảng 30% trong tổng số các trường hợp vô sinh, hiếm muộn của các cặp vợ chồng. Các yếu tố và rối loạn có thể dẫn đến vô sinh nam bao gồm những nguyên nhân sau:
Do bệnh lý
Giãn tĩnh mạch thừng tinh
Giãn tĩnh mạch thừng tinh là tình trạng các tĩnh mạch trong bìu (khu vực chứa tinh hoàn) bị giãn ra và phình to. Cụ thể, giãn tĩnh mạch thừng tinh có thể làm tăng nhiệt độ xung quanh tinh hoàn, làm giảm sản xuất tinh trùng, làm tổn thương tinh trùng và ảnh hưởng đến khả năng di chuyển của chúng. Điều này có thể dẫn đến giảm khả năng thụ tinh thành công và gây ra vô sinh.
Nhiễm trùng
Các nhiễm trùng ở cơ quan sinh sản có thể làm tổn hại đến tinh hoàn, ống dẫn tinh, tuyến tiền liệt hoặc các cấu trúc khác, gây ảnh hưởng đến việc sản xuất, chất lượng và sự vận chuyển của tinh trùng. Một số nguyên nhân phổ biến như: Nhiễm trùng lây truyền qua đường tình dục, viêm mào tinh hoàn, viêm tuyến tiền liệt, Viêm tinh hoàn.
Xuất tinh
Xuất tinh ngược là một tình trạng mà tinh dịch đi ngược vào bàng quang. Khi người đàn ông xuất tinh, cơ vòng ở cổ bàng quang không đóng chặt, khiến cho tinh dịch tràn vào bàng quang thay vì ra ngoài cơ thể. Tình trạng này có thể dẫn đến vô sinh vì tinh trùng không được xuất ra ngoài để có thể thụ tinh với trứng. Tình trạng này có khả năng là biến chứng của những bệnh lý tại chỗ hoặc toàn thân khác như chấn thương cột sống, phẫu thuật ở bàng quang, tuyến tiền liệt, niệu đạo, tiểu đường, dùng thuốc…
Tắc nghẽn ống dẫn tinh
Tắc nghẽn ống dẫn tinh là tình trạng mà một hoặc cả hai ống dẫn tinh (còn được gọi là ống dẫn tinh hoặc ống dẫn tinh phế nang) bị chặn đứng, làm giảm hoặc ngăn chặn sự lưu thông của tinh dịch từ tinh hoàn ra ngoài dương vật. Đây là một trong những nguyên nhân phổ biến dẫn đến vô sinh nam.
Gặp vấn đề trong giao hợp
Nam giới có thể gặp phải những khó khăn như rối loạn cương, xuất tinh sớm, đau khi giao hợp và các vấn đề giải phẫu như lỗ tiểu đóng thấp, cùng với những vấn đề tâm lý trong quá trình quan hệ tình dục.
Do lối sống
Hút thuốc: Thuốc lá điện tử hay truyền thống có thể gây hại đến hệ sinh sản nam bằng cách làm giảm chất lượng tinh trùng và khả năng thụ tinh. Do đó “có” là câu trả lời cho câu hỏi “hút pod có bị vô sinh không?”
Uống rượu và các chất gây nghiện: Sử dụng quá mức các loại đồ uống có cồn và các chất gây nghiện khác có thể ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe sinh sản của nam giới.
Các thói quen ăn uống không lành mạnh: Chế độ ăn uống thiếu cân bằng, thiếu vitamin và khoáng chất có thể gây ra các vấn đề sức khỏe có liên quan đến sinh sản.
Ít vận động: Thiếu hoạt động thể chất có thể dẫn đến tình trạng béo phì và các vấn đề sức khỏe khác có thể ảnh hưởng đến sinh sản.
Áp lực tâm lý và căng thẳng: Các vấn đề tâm lý như lo âu, căng thẳng, và áp lực công việc có thể làm giảm chất lượng tinh trùng và khả năng thụ tinh.
Tiếp xúc với các chất độc hại: Như hóa chất trong môi trường làm việc hay trong các sản phẩm tiêu dùng có thể gây tổn hại đến sức khỏe sinh sản nam giới.
Yếu tố di truyền
Sự bất thường về nhiễm sắc thể là một trong những nguyên nhân vô sinh ở nam giới. Trong quá trình thụ thai, các đột biến hoặc rối loạn nhiễm sắc thể có thể làm thay đổi sản xuất nội tiết tố, gây ra tình trạng vô sinh hoặc hiếm muộn ở nam giới. Tỷ lệ vô sinh và hiếm muộn do di truyền ở nam giới thường cao hơn so với nữ giới.
Khi nào cần đi khám?
Việc đi khám vô sinh nam nên được xem xét trong các trường hợp sau đây:
Khó khăn trong việc có thai: Nếu bạn và đối tác đã cố gắng có thai trong một thời gian dài mà không thành công, có thể là thời điểm cần đến bác sĩ chuyên khoa vô sinh nam.
Các dấu hiệu của vô sinh nam: Bạn có thể cần đi khám nếu bạn hoặc đối tác có các dấu hiệu như xuất tinh sớm, rối loạn cương dương, đau khi quan hệ tình dục, hay nghi ngờ về các vấn đề sinh sản khác.
Tiền sử y tế: Nếu bạn có tiền sử bệnh lý ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản như chấn thương tinh hoàn, điều trị phẫu thuật trên vùng sinh dục, hoặc các bệnh lý di truyền như hội chứng Klinefelter.
Đọc thêm:
Tuổi tác: Độ tuổi cũng là một yếu tố quan trọng. Nếu bạn đã trên 40 tuổi và còn chưa có con, việc đi khám vô sinh nam có thể cần thiết để đánh giá sức khỏe sinh sản và tìm giải pháp thích hợp.
Chuẩn bị trước khi có con: Nếu bạn có kế hoạch sinh con trong tương lai gần và muốn đảm bảo sức khỏe sinh sản của mình, đi khám vô sinh nam sẽ giúp xác định và giải quyết sớm các vấn đề có thể gặp phải.
Trong các trường hợp này, việc đi khám vô sinh nam sẽ giúp bạn và đối tác có được đánh giá chuyên sâu về sức khỏe sinh sản, từ đó đưa ra những quyết định và điều trị phù hợp để giúp tăng cơ hội thụ thai thành công.
Phòng ngừa nguy cơ vô sinh ở nam giới
Để phòng ngừa nguyên nhân vô sinh ở nam giới, có thể áp dụng các biện pháp sau đây:
Duy trì một lối sống lành mạnh: Bao gồm việc hạn chế hút thuốc, không uống rượu quá mức, và duy trì chế độ ăn uống cân bằng, giàu dinh dưỡng.
Điều chỉnh các thói quen: Tránh sử dụng các chất gây nghiện và giảm thiểu tiếp xúc với các chất độc hại có thể ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản.
Điều trị các bệnh lý: Điều trị kịp thời các bệnh lý ảnh hưởng đến sinh sản như nhiễm trùng, viêm tinh hoàn, viêm tuyến tiền liệt để ngăn ngừa các biến chứng gây vô sinh.
Tránh tác động vật lý và hóa học lên tinh hoàn: Bảo vệ tinh hoàn khỏi các tác nhân gây tổn thương như chấn thương, sử dụng bảo hộ khi làm việc trong môi trường có hóa chất độc hại.
Kiểm tra sức khỏe định kỳ: Đi khám sức khỏe định kỳ để phát hiện sớm và điều trị các vấn đề sức khỏe liên quan đến sinh sản.
Quản lý stress: Các kỹ thuật giảm stress như yoga, thiền định hoặc tập luyện thể thao có thể giúp giảm stress và cải thiện sức khỏe sinh sản.
Giữ vững cân nặng và thể lực: Tránh béo phì và duy trì mức độ hoạt động thể chất hợp lý để tăng cường sức khỏe sinh sản.
Những biện pháp này không chỉ giúp ngăn ngừa nguy cơ vô sinh mà còn tăng cơ hội thành công trong việc thụ thai và duy trì sức khỏe sinh sản tốt cho nam giới.
Trên thực tế, nguyên nhân vô sinh ở nam giới là một vấn đề phức tạp và đa dạng, từ các yếu tố di truyền đến các rối loạn sinh lý và lối sống không lành mạnh. Việc hiểu rõ những nguyên nhân này không chỉ quan trọng để ngăn ngừa mà còn để tìm ra các biện pháp điều trị và can thiệp phù hợp, giúp nâng cao chất lượng cuộc sống sinh sản của nam giới. Ghé thăm CYSINA để đọc nhiều kiến thức hay về sinh sản nhé.
